Uzyskanie wyroku eksmisyjnego w stosunku do najemców lokalu mieszkalnego, może wcale nie oznaczać dla właściciela końca problemów. Szczególnie, jeżeli w wyroku sąd orzekł o uprawnieniu lokatorów do uzyskania lokalu socjalnego od gminy. Z uwagi na trudną sytuację na rynku mieszkań socjalnych, na taki lokal można czekać nawet latami, a brak zaoferowania takiego lokalu przez gminę blokuje przeprowadzenie eksmisji. W tym czasie właściciel nie ma więc możliwości korzystania z lokalu oraz jego wynajęcia. Czy do tego czasu jego lokal będzie wyłącznie generował straty?
Na szczęcie nie – przepisy zabezpieczają bowiem w pewnym zakresie interesy majątkowe właściciela. Po pierwsze, byli najemcy oczekując na przyznanie lokalu socjalnego, zobowiązani są do uiszczania czynszu oraz opłat w takiej wysokości, jaka byłaby należna, gdyby w dalszym ciągu byli najemcami. Warto jednak zaznaczyć, że przepis ten ulegnie zmianie na mocy nowelizacji, która wejdzie w życie 21 kwietnia 2019 r. Nowe przepisy będą zobowiązywały byłych najemców do uiszczania opłat w wysokości należnej za lokal socjalny, zaś dopłata różnicy będzie obciążała gminę.
„Właściciel lokalu może również domagać się od gminy odszkodowania za szkodę wynikającą z faktu, iż ta nie dostarczyła lokalu socjalnego”
Niezależnie od powyższego, właściciel lokalu może również domagać się od gminy odszkodowania za szkodę wynikającą z faktu, iż ta nie dostarczyła lokalu socjalnego, przyznanego lokatorowi w wyroku sądowym. Do takiego roszczenia stosuje się przepisy regulujące odpowiedzialność za niezgodne z prawem działanie jednostki samorządu terytorialnego (art. 417 k.c.). Podstawą takiego odszkodowania może być na przykład wykazanie, że właściciel mógłby uzyskać wyższą kwotę czynszu niż uzyskuje obecnie, gdyby wynajął lokal na wolnym rynku, a nie może tego zrobić, gdyż w lokalu zamieszkują osoby oczekujące na przyznanie lokalu socjalnego. Dla oceny czy tak jest w rzeczywistości, przydatne może być porównanie ofert najmu w okolicy lub opinia rzeczoznawcy. Opisywane odszkodowanie można uzyskać na drodze sądowej, choć nie jest wykluczone, że gmina także przed złożeniem pozwu, będzie zainteresowana zawarciem ugody z właścicielem, określającej skumulowane lub comiesięczne odszkodowanie.
adw. Artur Piwowarczyk