Dzisiejszy wpis dotyczyć będzie postanowienia testamentowego, które bardziej może kojarzyć się z filmami niż z występowaniem w praktyce. Rzeczywiście, nie spotyka się go często. Mowa o ustanowieniu wykonawcy testamentu.
Oczywiście wykonawcę lub wykonawców testamentu – bo może być ich kilku – ustanawia spadkodawca, według swojego uznania. Jedyny wymóg ustawowy, to posiadanie przez wykonawcę testamentu, pełnej zdolności do czynności prawnych (osoba pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona). Spadkobierca może ustanowić wykonawcę do sprawowania zarządu całym majątkiem, jego zorganizowaną częścią lub oznaczonym składnikiem (np. konkretną nieruchomością, samochodem). Jeżeli spadkobierca nie wprowadził jakiś szczególnych postanowień, do obowiązków wykonawcy należy zarządzanie majątkiem spadkowym, spłacenie długów spadkowych, wykonanie zapisów, poleceń, wydanie przedmiotu zapisu windykacyjnego. W dalszej kolejności powinien on wydać majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy. Wykonawca testamentu może być powołany przez spadkodawcę także do zarządzania przedmiotem zapisu windykacyjnego, do czasu objęcia go przez osobę, na rzecz której zapis ten został dokonany.
Co ciekawe, wykonawca testamentu, może pozywać i być pozywanym w sprawach wynikających z zarządu spadkiem. Może też pozywać o prawa należące do spadku (gdy np. rzecz wchodząca w skład spadku była przejęta przez osobę nieuprawnioną może wytoczyć powództwo o wydanie rzeczy) i być pozywany w sprawach o długi spadkowe (np. o zwrot kosztów pogrzebu).
Oczywiście rola wykonawcy testamentu nie może być nam narzucona. Jeżeli zostaliśmy przez spadkodawcę wskazani w testamencie w takim charakterze, to możemy nie przyjąć na siebie takiego obowiązku, poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia przed sądem lub notariuszem. Nie wymaga to uzasadnienia. Ponadto z ważnych powodów, sąd może zwolnić wykonawcę testamentu (np. na żądanie spadkobiercy, z uwagi na nienależyte wywiązywanie się z obowiązków i działanie na jego szkodę).
Choć w praktyce jest to rzadko stosowana instytucja prawa spadkowego, to jednak może być przydatna. Przykładowo, gdy ustanowieni w testamencie spadkobiercy mieszkają zagranicą i do czasu ich przyjazdu, niezbędne jest zarządzanie majątkiem spadkowym (np. utrzymywanie nieruchomości, płatność rachunków itd.).
adw. Artur Piwowarczyk
Podstawa prawna: art. 986 – art. 9901 k.c.
Niepokoję się długą przerwą we wpisach… Może coś o umowach najmu lokali? Zaraz studenci będą się borykać z tym problemem. Co powinno znaleźć się w takiej umowie, a jakich zapisów bezpieczniej unikać? A może wystarczy się umówić z właścicielem, ale szkoda czasu na spisywanie umowy?
Witam, rzeczywiście miałem przerwę we wpisach (sporo pracy), ale jest już nowy artykuł – o zachowku. Zapraszam do lektury. Zaproponowany temat jest rzeczywiście ciekawy i ważny.